Recent heb ik een kleine Rohde keramiek testoven aangeschaft bij Keramikos. Naast felicitaties met “de kleine” :-), kreeg ik ook de vraag: waarom een testoven aanschaffen? Ik kan mijn mijn werk immers ook stoken in mijn grotere (150 liter) oven.

Een goeie vraag en een leuke aanleiding om in dit blog mijn redenen voor de aanschaf op een rijtje te zetten. Ik kwam op deze top drie en eentje om er vanaf te zien…

Waarom een keramiek testoven?

Als ambachtelijke keramist is het stoken van mijn werk een belangrijk onderdeel van mijn creatieve proces. Dat houdt niet op bij het maken, decoreren en glazuren van mijn keramiek.

Het draaien van keramiekobjecten, zowel functioneel als sculpturaal, hebben niet alleen het doel uitdrukking te geven aan mijn waarden en visie. Het heeft ook als doel te ontdekken, te leren en te delen.

Ook het stoken en ontwikkelen van mijn glazuren is onderdeel van mijn verhaal. Het is een onlosmakelijk deel van wat ik te zeggen heb over mijzelf en over kunst-keramiek. Een keramiek testoven voor het experimenteren met stookschema’s en glazuren is daarbij van onschatbare waarde.

Hieronder een opsomming van mijn belangrijkste motieven.

1. Sneller resultaat = blijf in de flow

Om maar met de simpelste reden te beginnen, een 150 liter oven vol krijgen met honderden glazuur proeven is veel werk. Heel erg veel werk!

Ik heb meer dan ééns de totale oven volgepakt met glazuur testen. Dat zijn er een hoop, maar daar krijg je ook een hoop voor terug. Een belangrijk nadeel is dat als ik het gestookte resultaat van een kleinere testreeks wil bekijken, ik moet wachten tot de oven vol is met ander werk.

Soms ben ik al weer half vergeten, wat ik ook alweer wilde ontdekken met die kleine reeks, als het uit de oven komt. Gelukkig maak ik veel aantekeningen, dus het komt wel weer terug. Maar toch ben ik meer tijd kwijt om iets te leren van het experiment.

Als ik sneller resultaten zie nadat ik de proef heb gemaakt blijf ik ook makkelijker in mijn “experiment flow”…

2. Flexibel klei, glazuur en stook onderzoek

Het ontwikkelen van een glazuur of decoratie-techniek is geen eenrichtingsverkeer. Het is een dialoog tussen mij, de klei en het glazuur. Maar de dialoog kan alle kanten opgaan. En de verstandhouding soms ook.

Veel testen die ik doe zijn daarom een vervolg op eerdere experimenten. De kleur is goed, maar het glazuur loopt nog teveel. Of de proef is heel anders dan verwacht, wat had ik anders moeten doen?

Ik kan pas verder met het onderzoek, als ik de resultaten heb gezien. Meerdere malen achter elkaar kleinere reeksen stoken, geeft daarom meer flexibiliteit dan veel reeksen in één keer stoken. Ik kan dan het experiment sneller aanpassen op de resultaten die ik heb gekregen.

Creëer flexibele gedachten met flexibel stoken…

3. Kleine projecten wachten niet op niemand

In een grote oven kan je natuurlijk honderd espresso-kopjes stoken, maar stel dat je er maar tien wilt hebben (en wel zo snel mogelijk)? Dan kan je die gemakkelijk in een kleinere oven kwijt en direct stoken.

Zo zijn er tal van kleinere projecten die ik in het verleden wel in een half-lege oven heb gestookt. Zoals transfers, kleine werkjes met porseleinpapier, klei-testen in opdracht, opglazuur etc. etc.

Kleine projecten kunnen niet wachten tot de grote oven vol is…

Nadelen van klein: “economy of scale”

Economy of scale of in goed Nederlands schaalvoordelen. Of beter gezegd schaalnadelen: kleine keramiekovens zijn relatief duurder dan grote.

Een simpel rekenvoorbeeld:

• Een 25 liter keramikos oven (KERAMIKOS ECONOMY BABY, zonder regelapparaat) ca. 1.275 euro = 51 euro per liter oveninhoud.
• Een 150 liter keramikos oven (KERAMIKOS ECONOMY GIANT, zonder regelapparaat) ca. 3.150 euro = 21 euro per liter oveninhoud.

Deze ovens hebben beide dezelfde specificaties (zelfde maximum stook temperatuur, vergelijkbare isolatiewaarde etc.), maar de kleine 25 liter oven is per liter inhoud, meer dan de dubbele investering.

En ook de relatieve stookkosten liggen hoger. De kleine oven heeft een relatief groter buiten oppervlakte t.o.v. de inhoud. Daardoor zal de oven relatief meer warmte verliezen dan z’n grote broer. En daarom zal het stoken in een kleinere oven ook relatief duurder zijn.

Klein is fijn, maar soms hebben grote ovens ook voordelen…

Wat is jouw reden voor een keramiek testoven?

Er zijn zeker meer voor- en nadelen van het aanschaffen van een kleine keramiek testoven te bespreken. Maar voor mij waren dit de drie doorslaggevende redenen. En ik ben zeker niet de enige keramist die een testoven heeft.

Rest mij nog de vraag: wat zijn jou redenen er één aan te (willen) schaffen?

(Of juist niet, want je moet altijd iets te wensen over houden!)

About Post Author

Daniel Bende

Ontwerpt en creëert onder de handelsnaam DFB-keramiek handgedraaid figuratief steengoed keramiek.

See author's posts