Het wetenschappelijk bewijs is geleverd, keramiek handvormen kan je niet aan vrouwen overlaten, dat is echt mannenwerk! Tenminste, dat was het 4.700 jaar geleden in het huidige Israël, volgens een recent onderzoek aan de universiteit van Winnipeg (Canada).
Wetenschap is fantastisch, denkbeelden veranderen voortdurend; voortschrijdend inzicht. Een paar jaar gelden bleken hand-stencils in grotten van zo’n 64.000 jaar geleden niet door mannen te zijn gemaakt, maar vooral door vrouwen. Nu blijkt dat het handvormen van potten uit klei niet iets was dat de vrouwen deden als de mannen achter een mammoet aan het rennen waren.
Dus mannen van nu, het is tijd om achter de draaischijf vandaan te komen en klei rechtstreeks met je blote handen te grijpen. Keramiek handvormen is het nieuwe jagen.
Vingerafdrukken in de klei
Het beeld dat vrouwen handgevormde keramiek maakten en dat mannen het proces overnamen na technologische innovaties (gebruik van mallen en de draaischijf) moet worden genuanceerd. Natuurlijk er zijn nog veel plekken op aarde waar vrouwen het leeuwendeel van de handgemaakte keramiek maakten, maar dus niet overal en niet altijd.
Ik vind het fascinerend dat deze nieuwe inzichten werden gedaan aan de hand van de vingerafdrukken in de klei. Op basis van de dikte en dichtheid van de lijnen aan de binnenkant van de hand kan leeftijd en geslacht worden bepaald. Kennis uit modern forensisch onderzoek gebruikt voor archeologisch onderzoek. Wetenschap fusion, net zoals het maken van keramiek een samensmelting is van kunst, ambacht en wetenschap.
Keramiek handvormen is mensenwerk
En zoals pottenbakkers van bijna 5.000 jaar geleden klei vormden, zo wordt dat nog steeds gedaan. Rechtstreeks met je handen in de klei. Ook in de 21ste eeuw worden vingerafdrukken nog steeds vereeuwigd in klei. Een traditie die moet worden gekoesterd.
Het handvormen van klei is tegenwoordig geen mannenwerk en ook geen vrouwenwerk. Het is mensenwerk. Handgevormde keramiek schept een band. Een band met het verleden en een band tussen mensen. Het is een band die de historische ontwikkeling van stadstaten, religie, nationaliteiten en welke indeling dan ook ver overstijgt.
Keramiek zonder draaischijf
Ik maak mijn keramiek meestal achter de draaischijf. Het toeval wilde dat ik zelf ook weer eens wilde kleien zonder draaischijf. Handvormen geeft een enorme vrijheid en er zijn vormen die je beter op de “ouderwetse” manier kan maken.
Maar ik hou van gereedschap, dus ik ben begonnen met het maken van drukmallen. Ja dat zijn die halve bollen op de foto hierboven. En omdat ik zo’n moderne man ben helemaal “in tune” met de huidige tijdgeest; gemaakt door middel van handvormen.
Ik heb ze glad afgewerkt, zodat ze goed “lossen” tijdens het gebruik. Maar om de archeologen over een paar duizend jaar wat houvast te geven zitten aan de binnenkant wel wat vingerafdrukken. Altijd blij om te helpen nu en in de toekomst 🙂
Iets op gestoken van dit blog? Geef mij een kop koffie zodat ik het volgende blog met nieuwe energie kan schrijven!
Zo, tijd voor een kop koffie, die heb je wel verdient na al dat boetseren! Geniet ervan en dank je weer voor een mooie blog!
Thnx Marcel! Ik ga er weer van genieten 🙂