Soms ben je ineens verbonden met het verleden. Je ziet een oude foto, je fluit het liedje wat je opa ook al floot of … je maakt keramiek vogels.

Een paar maanden geleden las ik een artikeltje in Ceramics Monthly over de tentoonstelling “Ancient Iranian Ceramics“. Het betrof een kleine expositie van keramiek van zo’n 3.000 jaar geleden (!) uit het gebied ten zuiden van de Kaspische Zee in wat nu het moderne Iran is.
De kleine installatie liet een aantal schatten zien uit de collectie van de Sackler Gallery. Het viert de talenten van de oude Iranese pottenbakkers en toont de hoge kwaliteit van hun vervaardigde werken.
Oog in oog met het verleden
Ik werd getroffen door één van de foto’s van het artikeltje, een kan in de vorm van een vogel…. Het was het soort werk dat ik ook maak.
Nou ja, niet precies :
- Techniek (handgevormd versus gedraaid op de draaischijf)
- Type (aardewerk versus steengoed),
- Afwerking (ongeglazuurd monochroom versus kleurig geglazuurd)
- Functie (te gebruiken versus puur decoratief)
Deze zijn allemaal anders, maar het idee is gelijk. Een pottenbakker die in een klassieke vorm (ja, 3.000 jaar geleden was een kan ook al “klassiek”) de gelijkenis herkent met de vogels om hem of haar heen.

Technologische vooruitgang versus esthetische evolutie
De wereld van deze pottenbakker uit de oudheid is niet te vergelijken met de wereld waarin ik mij bevind. De functie van de voorwerpen die hij/zij maakte is in de mist van de oudheid verdwenen.
Wellicht hebben de voorwerpen gediend voor bepaalde (al dan niet religieuze) rituelen en staan de vormen niet op zichzelf, maar maken zij deel uit van een lange en rijke traditie. Hoe het ook zit, deze anonieme Iranese pottenbakker uit het verre verleden heeft mij geraakt en verbonden met het verleden.
Het bevestigt tevens mijn gevoel dat het esthetisch bewustzijn van de mensheid niet met grote stappen vooruitsnelt zoals in de natuurwetenschappen (zoals in deze week “bewezen” is dat de Higgs boson deeltjes werkelijk bestaan, er weer een enorme vooruitgang is geboekt in het wetenschappelijke denken over de materie), maar meer een langzame maar gestage evolutionaire groei doormaakt.