In het pottenbakkerijmuseum Raeren (België), voel je het avontuur, spanning en drama dat onder je voeten heeft afgespeeld. Voor 500 jaar werd in deze grensstreek vlak bij Aken (Duitsland) en Vaals (Nederland) steengoed gestookt. Deze steengoed keramiek valt onder het “Rheinisch Steinzeug” en is het eerste steengoed dat in Europa is ontwikkeld.
In de 16e eeuw groeide dit dorp uit tot één van de grootste steengoed centra in Europa. Raerens steengoed is over de hele wereld te vinden. In musea en in privé collecties van verzamelaars.
Soms komen er nieuwe vondsten boven water. Letterlijk uit scheepswrakken zoals de “Vergulde Draeck” voor de westkust bij Australië. Maar meestal door opgravingen in Raeren zelf.
Wie de historie van Europees steengoed wil voelen tot in z’n botten, moet pottenbakkerijmuseum Raeren aandoen. Al is het maar één keer in je leven… maar vaker mag ook!
Historische keramiek in een middeleeuws kasteel
Deze zomer ging ik wederom opzoek naar mijn keramiek roots: Raeren, de bakermat van het Europese Steengoed Keramiek!
Er zijn meer plekken in dit Nederrijngebied die daar aanspraak op kunnen maken: Hohr-Grenzhausen in het Westerwald, Frechen of Siegburg. Maar Raeren heeft een prachtig museum in een historisch slot.
Wij hadden het museum al een keer eerder bezocht in 2003. Toen stonden we voor een dichte deur, die na een telefoontje gelukkig na een paar minuten wachten van het slot werd gedaan. En het was het wachten waard geweest.
Het museum herbergt een prachtige collectie Raerens steengoed. Op de bovenste etage is bovendien ook een interessante expositie hedendaagse keramiek te zien.
Europees Cultureel Erfgoed: pottenbakkerijmuseum Raeren
Het Pottenbakkerijmuseum Rareren is geopend in 1963 en staat op een schitterende plek omringd door een slotgracht… die vanwege een renovatie deze zomer droog stond.
Geen nood: ik kan je nog een foto uit 2003 laten zien, met de gracht in volle glorie (sorry nog met een analoge camera gemaakt, dat was toen nog zo 🙂 ).
De bloeitijd van Raerens Steengoed is in de jaren 1530 tot 1625. In die tijd werd er naar schatting wel 600.000 potten, kruiken en bekers per jaar geproduceerd. Maar bij de stook op zeer hoge temperatuur konden er een hoop dingen misgaan. En dat gebeurde dan ook! Naar schatting zo’n 30% voldeed niet aan de “export eisen”.
Deze misbaksels werden lokaal verkocht of weggegooid achter de pottenbakkerij… Tot verdriet van de pottenbakker, maar tot groot geluk van de archeologen.
Zij hebben vanaf de 2e helft van de vorige eeuw intensief opgravingen verricht in Raerense bodem. Samen met enkele schenkingen van verzamelaars heeft het museum daardoor tegenwoordig een indrukwekkende collectie Raerens Steengoed.
Een collectie die zo belangrijk is dat het sinds 2007 tot het Europese Cultureel Erfgoed behoord.
Pottenbakkerijmuseum Raeren in beeld en geluid
De collectie van het museum ziet er goed verzorgd uit en is logisch opgesteld. Wat ik vooral erg waardeer is dat zij aandacht besteden aan de historische duiding van alle werken. Het museum zit vol met uitleg in beeld en geluid. Maar als je wilt kan je ook met behulp van een museum app, tekst en uitleg krijgen via je telefoon.
Ook op de website van het Pottenbakkerijmuseum Raeren kan je veel informatie vinden. Maar het beste vond ik de “museumshop” waar ik veel boeken kon vinden die online niet meer verkrijgbaar zijn.
Ik ben ook zeer onder de indruk van al het wetenschappelijk onderzoek dat de directeur van het museum Ralph Mennicken heeft verricht. Zijn museum publicaties zijn goed leesbaar en zeer de moeite waard.
Het meeste is in het Duits, maar de museumgids “Uit het leven van de Raerense Pottenbakkers” is (ook) in het Nederlands en moet je meenemen!
Steengoed keramisten op bedevaart
Het museum is heel toepasselijk gevestigd in een kasteel uit de 14e eeuw; het stamt dus uit dezelfde eeuw als (het oudste) steengoed dat in de collectie van het museum is opgenomen.
In deze collectie zijn onder andere pelgrimshoorns en -flessen te vinden. De Raerense pottenbakkers verkochten deze aan de pelgrims die op bedevaart gingen naar de Dom van Aaken.
Voor de moderne steengoed keramist zijn de bedevaartskerken natuurlijk al lang achterhaald. Maar de Raerense grond waar het Europese steengoed is gestookt, is een uitstekende vervanger.
… oh ja voor ik het vergeet, in het museum kan je geen koffie krijgen, maar aan de overkant is een uitstekend restaurant. De moderne keramiek pelgrim hoeft niet af te zien…
About Post Author
