Met dit derde blog over museum Bernard Palissy besluit ik mijn Frans keramiek drieluik van de afgelopen weken. Palissy was het die ons dit jaar naar zuid Frankrijk lokte. Een passend slot om bij zijn geboorte plaats, Saint Avit, te eindigen..
Ruim 500 jaar na zijn geboorte, leeft de mythe van Palissy voort. Eén van de eerste keramisten die met naam bekend is gebleven met zijn eigen “rustieke” stijl. Een stijl die vervalsers, kopiisten en navolgers heeft gehad tot de dag van vandaag.
Een renaissance keramist, wetenschapper, schrijver en martelaar. Gestorven in gevangenschap, zijn glazuur geheimen meegenomen in het graf. Geliefd bij de Franse keramiek connaisseurs. Zijn mythe spreekt, ook buiten Frankrijk, nog altijd tot de verbeelding.
Palissy het mysterie
Hoewel er tot de dag van vandaag publicaties over Palissy verschijnen, zijn de feiten en de mythe moeilijk van elkaar te onderscheiden. Ondanks (of misschien wel dankzij) zijn eigen geschriften is zijn levensverhaal in de loop der eeuwen aangepast, veranderd en soms geromantiseerd.Ik heb zijn werk en dat van zijn navolgers voor het eerst leren kennen in het museum “Sèvres – Cité de la céramique” en de expositie Ceramix een aantal jaren geleden. Maar zijn werk is ook te vinden in het Louvre en andere musea (waaronder Musée National Adrien Dubouché in Limoges, zie voorgaand blog). Van zijn reputatie als bezeten glazuur ontwikkelaar had ik al veel eerder gelezen. Een fascinerende kunstenaar, waar ik graag meer van wilde weten.
Maar de feiten over Palissy zijn schaars en niet onomstreden. Tegenwoordig wordt aangenomen dat hij in 1509 of 1510 is geboren. Maar zijn tijdgenoten noemen 1499 of 1520 het jaar waarin hij ter wereld zou zijn gekomen. Waar hij opgroeide, zijn reizen, hoe hij als keramist zijn keramiek en glazuren maakte zijn nog steeds niet geheel duidelijk. Zelf heeft hij het ook nooit precies opgeschreven in zijn gepubliceerde boeken. Had hij daar speciale redenen voor?
Palissy’s leven, zijn werkwijze en zijn glazuren zijn dus nog altijd een mysterie. En waar kan je het beste beginnen om geheimen te ontrafelen? Inderdaad bij het begin, om precies te zijn in Saint-Avit-sur-Lède, de vermeende geboorte plaats van Bernard Palissy.
Dus daarom was dat het doel van onze reis dit jaar (en het feit dat daar museum Bernard Palissy is gevestigd 🙂 ).
Saint Avit, Lacapelle Biron
De geboorte plaats van Palissy is, evenals zijn geboorte jaar, in nevelen gehuld. Zelf heeft hij er nooit uitsluitsel over gegeven. Agenais, in het zuiden van Frankrijk is de streek dat hij zelf aangaf als zijn geboortegrond.
Aan het begin van de 19e eeuw vond Jean-Florimond Boudon aanwijzingen dat Palissy geboren zou zijn in het historische dorpje Saint-Avit tegenwoordig deel uitmakend van Lacapelle Biron. Of dit werkelijk zijn geboorte plaats is wordt tegenwoordig in twijfel getrokken, maar het dorpje ligt in ieder geval in de streek waar hij is opgegroeid.
Hoe dan ook, Jean-Florimond had geen betere plaats kunnen uitkiezen als bedevaartsoord voor moderne keramisten. Saint-Avit ademt nog steeds de sfeer uit van de middeleeuwen. Loop door het dorp en het kerkje binnen, gesticht halverwege de 13e eeuw, en waan je in de tijd van Palissy.
Museum Bernard Palissy
Saint-Avit is tevens de plek waar het Museum Bernard Palissy (Musée Bernard Palissy) is gevestigd. Het huist in een historisch pand, schuin tegenover het kerkje. De collectie van Palissy en volgelingen is bescheiden, maar interessant. Naast diverse foto’s met een uitgebreide beschrijving is er ook een film over het leven van Palissy (in het Frans), die de moeite waard is om te bekijken.
Het grootste deel van het museum wordt echter gereserveerd voor wisselende exposities van hedendaagse kermisten. Een geweldige locatie om keramiek historie en de huidige generatie keramisten te ontmoeten.
Om meer werk van Palissy te zien kan je beter naar het Louvre in Parijs of Sèvres gaan. Maar om de keramiek historie te voelen tot in je botten, is Museum Bernard Palissy in Saint-Avit de plek om te bezoeken.
Hedendaagse Franse keramiek
Oké wij hebben niet alle geheimen van Palissy kunnen ophelderen, maar Saint Avit is wel een inspirerende plaats voor keramisten en keramiek liefhebbers. Het Museum Bernard Palissy is daarnaast een sfeervolle expositie ruimte. Niet alleen voor historische, maar ook voor hedendaagse keramiek.Wij bezochten het museum tijdens de expositie “De(ux) Main(s) La Terre“. Verschillende hedendaagse Franse keramisten gaven hun moderne kijk op het medium klei. Palissy was een vernieuwende keramist in de 16e eeuw. Ik vind het daarom erg passend dat het museum met zijn naam de vernieuwing in de 21e eeuw een warm hart toe draagt.
Genoten van dit blog? Word dan lid van de “Keramiek Bende” zodat ik u op de hoogte kan houden van de nieuwe!
Word lid van de Keramiek Bende!
Interessant blog, Daniël!
Thnx Trees!
Opnieuw met volle aandacht gelezen. Dank je, Daniel!
Altijd leuk om te horen Marcel, thnx
Beste,
Graag had ik de streek rond La Borne bezocht.
Kunt u mij hieromtrent inlichtingen bezorgen want op internet kan ik niet veel vinden.
Graag antwoord a.u.b.
Hoi Martine,
Goed idee, het is een mooie streek. Ik heb een paar jaar gelden een blogje geschreven over La Borne, wellicht kom je daar mee verder: https://dfb-keramiek.nl/2014/08/met-de-franse-slag/
Groetjes,
Daniel.