Categorie archieven: Stoken

3 Keramiek Mystificaties Ontmaskerd

Keramiek maken is magisch, keramiek mystificaties zijn dat zeker niet. Keramiek en glazuren worden omgeven door een wolk van dikke zwarte rook. En dan bedoel ik niet de rook die ontstaat bij het stoken van raku.

Koperrood glazuurDe theorie achter de praktijk wordt vaak onnodig ingewikkeld weergegeven. Komt dat door onwetendheid, om indruk te maken? Ik heb geen idee, maar het heeft mijn zoektocht naar heldere kennis altijd danig gefrustreerd. Tijd voor een ontmaskering.

In dit blog vat ik drie keramiek mystificaties bij de klei .. euh hoorns.

Lees verder 3 Keramiek Mystificaties Ontmaskerd

Reductie stook in cijfers

Als een manager het over “reductie” heeft, betekent dat meestal niet veel goeds. Als een keramist het over “reductie” heeft betekent dit verrijking, niet van zichzelf maar van het glazuur….

Recent kreeg ik een opdracht bonsai schalen te maken. Na het bespreken van de maten, de afwatering etc., zochten we naar de juiste afwerking voor de schaal waar de bonsai (Japans voor “boom in pot”) volledig tot z’n recht kan komen. Geen gemakkelijke beslissing voor een bonsai kweker die zijn ziel in het vormen en verzorgen van het boompje stopt.

Reductie stookNa het bekijken van wat glazuur proefplaatjes, kozen we een paar mooie reductie glazuren uit. Voor een natuurlijke en authentiek uiterlijk van de keramiek, kan je het beste ook een authentiek proces gebruiken: de glazuren stoken in een gasoven met reductie. Dit betekende voor mij een handmatige glazuur stook: opstaan om 5:15 uur ’s morgens en tot ’s avonds laat stoken. Heel wat meer werk dan een volautomatische glazuur stook in een elektrische oven.

Waarom zou je al die (extra) moeite doen? In dit blog een beschrijving van mijn “reductie proces”

Lees verder Reductie stook in cijfers

De magie van het stoken

Gisteren ontstak ik om vijf uur ’s morgens de oven. Als de vlam aan is (de eerste paar uur heel voorzichtig vlammetje) begint de magie.

Stoken van keramiek is een magisch proces: energie, toeval en transformatie, is zo ook niet het leven begonnen?

noteren keramiek stookHoe vaak ik het ook doe, het spannendste van de deel van het maken van keramiek blijft de (glazuur) stook. Tijdens dit proces veranderd de zachte vormenloze klei in steen(goed). Een zeer hard, maar breekbaar materiaal.

In dit blog de verschillende aspecten uitgelicht.

Lees verder De magie van het stoken

Stook(B)log keramiek stoken

keramiek stoken log

Net als captain Kirk van starship Enterprise hou ik een log bij. Maar geen captain’s log – stardate (…), maar een stooklog (en een aardse datum). Evenals Gene Roddenberry de bedenker van Star Trek denk ik dat een logboek (al dan niet handgeschreven) altijd essentieel zal zijn in het analyseren en verbeteren van processen.

Zo ook mijn proces om handgevormd keramiek te stoken in een gasoven. Ik heb sinds ik in een gasoven glazuren reducerend stook, altijd de gegevens (tijd, temperatuur, gasdruk, reductie vlam etc.) en bevindingen braaf opgeschreven in m’n stooklog; een handgeschreven boek waarin ik tijdens de stook van alles opschrijf. De stook duurt zo’n 18 uur tot top temperatuur, dus tijd genoeg…

Maar al tijden wilde ik het totale proces beter vastleggen. ISO 9001 is sinds de jaren negentig de manier om de kwaliteit van werkprocessen te bewaken en te verbeteren. En hoewel ik geen certificering ambieer, leek het me wel een goed uitgangspunt mijn eigen werkinstructies op deze wijze vast te leggen.

Lees verder Stook(B)log keramiek stoken

Keramiekoven reparatie checklist

Laatst werd ik opgebeld door iemand wiens elektrische keramiek oven het niet meer deed. Alles leek te werken, geen foutmelding van de oven besturing, oven lampje ging aan, maar de oventemperatuur steeg niet. Heel vervelend natuurlijk, want je wilt eindelijk het werk stoken waar je al maanden aan gewerkt hebt.

Thermokoppel Ve-Ka keramiek oven (SVK/40-O)

Samen liepen we alle mogelijke oorzaken even door, want het is natuurlijk raadzaam om voor dat je de reparateur belt, om een aantal oorzaken al bij voorbaat uit te sluiten. Ik sprak lang geleden eens een keramist die alle spiralen uit zijn oven had vervangen, voordat hij er achter kwam dat de stop in de meterkast was doorgeslagen en zonder stroom doet zelfs de beste elektrische oven het niet meer…..

Lees verder Keramiekoven reparatie checklist

DHZ keramiekoven reparatie

Keramiekoven reparatie noodzakelijk: een doorgebrande spiraal

Bij de afgelopen stook was het weer zover; bij het openen van de oven zag ik een zwarte plek bij een spiraal… en ja hoor een spiraal doormidden ($%#@!). Een keramiekoven reparatie was noodzakelijk…

Waarschijnlijk is bij het inladen van de glazuurstook een beetje glazuur afgestoten van het werk en op de spiraal terecht gekomen. Bij stoken smelt het glazuur dwars door de spiraal en bijt in de ovensteen eronder. Tja glazuur is mooi, maar op hoge temperaturen is het een pittig goedje.

Er was dus niets meer aan te doen, de oven moest worden gerepareerd. Hoewel ik nog een andere (kleine) elektrische- en een gas-oven heb, vind ik het vervelend als m’n ovens niet gebruiksklaar staan. Kortom directe actie was noodzakelijk. Gelukkig heb ik de oven lokaal gekocht (keramikos in Haarlem) dus ik kon gelijk een nieuwe spiraal ophalen. Na een tripje Haarlem kon ik aan de slag.

Lees verder DHZ keramiekoven reparatie

Segerkegels, oude tech in de “digital age”

Het glazuren van biscuit (voorwerp van klei na eerste stook) is heel iets anders dan het verven van een voorwerp. Je ziet tijdens het glazuren niet welke textuur en kleur (effecten) je aanbrengt. Als je verschillende glazuren, slibs of oxide-washes aanbrengt moet de keramist de kleuren in zijn gedachten componeren.

Daarbij moet hij/zij rekening houden met dat overlappingen van glazuren niet altijd tot een mengkleur leiden, de dikte van het glazuur invloed heeft op kleur en/of textuur en de applicatie methode (spuiten, overgieten, kwasten, etc.) al dan niet tot gewenste effecten leidt. Om maar een paar variabelen op te noemen. Groot is daarom altijd de teleurstelling als het gedachte experiment niet overeenkomt met het uiteindelijke resultaat.

Bentrup TC507 ovenbesturing

Eén van de belangrijkste “wildcards” heb ik dan nog niet eens genoemd: de glazuurstook. Om deze te temmen zijn er in de afgelopen 20 jaar veel digitale hulpmiddelen ontwikkeld. De belangrijkste natuurlijk de (computer) ovenbesturing. Toch maakt dit de Segerkegels niet overbodig.

Lees verder Segerkegels, oude tech in de “digital age”