In januari van dit jaar verscheen er een nieuw (Engelstalig) boek van Greg Daly, “Developing glazes” (Bloomsbury Publishing Plc) in de serie “The new ceramics”. Het is boek met prachtige foto’s van glazuurexperimenten op het hoogstaande niveau dat we gewend zijn van deze boekenreeks.

Voor de mensen die Daly al kennen van zijn boek “Glazes and glazing techniques” (1995, Kanaroo Press) is een kleine waarschuwing op z’n plaats, dit boek is niet geheel nieuw; de foto’s en experimenten komen gedeeltelijk uit zijn oude boek.

Loont het dan nog dit boek aan te schaffen? Ik denk van wel, “Developing glazes” is geheel herschreven en veel gestructureerder van opzet dan het oude. Daarnaast is er een hoofdstuk glazuurrecepten aan toegevoegd (maar het hoofdstuk over glazuur applicatie is geheel komen te vervallen). Al met al raad ik iedereen aan dit boek aan te schaffen, maar dit betekent niet dat er geen punt(je) van kritiek is.…

Glazuur ontwikkeling

• Toevoegingen bij basis glazuren,
• Lijn-mengingen en lijn toevoegingen (“line blends” en “line-blend additions”)
• Driehoeks-mengingen (“triaxial blends”)
• Vierkants-mengingen (“quadraxial blends”)

Daarnaast wordt uitgebreid kleurontwikkeling, smeltmiddelen, stook omstandigheden, veiligheid en het afwegen en mengen van proeven behandeld. Mis ik dan nog iets in dit boek? Ja, hoewel in het eerste hoofdstuk wel iets wordt gezegd over de chemische samenstelling van glazuren, mis ik een degelijke verwijzing naar bronnen waar dieper wordt ingegaan op het gebruik van de chemische analyse (zoals de Segerformule) en het nut hiervan bij het ontwikkelen van proevenreeksen.

Chemie leidt, experiment beslist

Om Izaak Kolthoff (“Godfather” van analytische chemie) maar ‘ns te parafraseren : “Chemistry guides, experiment decides” (oorspronkelijk ”Theory guides, experiment decides” parafrasering van Paul Haigh). Met andere woorden; het is beter eerst op basis van chemische oriëntatie de richting van je experimenten te bepalen dan “blind” systematisch te gaan mengen.

Hoewel duizenden jaren van prachtige glazuren het bewijs zijn dat op “instinct” mengen van grondstoffen tot resultaat kan leiden, gaat het een stuk sneller als je vooraf aan het mengen de kennis van nu gebruikt. Maar zelfs met alle chemische kennis van de hele wereld, blijft “fine tuning” van het glazuurrecept d.m.v. van testreeksen essentieel. Of zoals de Engelsen zeggen “the proof of the pudding is in the eating” .

 

Plezier in glazuurproeven

Wil dat zeggen dat je nooit op basis van gevoel een glazuur of slib zou kunnen ontwikkelen? Natuurlijk niet, ik experimenteer met (hout)as uit de kachel van vrienden omdat ik dat kan krijgen, zeeklei omdat ik van Texel hou etc. . Als wie dan ook zegt dat een bepaalde grondstof onmogelijk tot een (interessant) glazuur of keramische huid kan leiden, doe het dan juist! In het boek van Daly wordt zelfs een heel onconventionele manier beschreven om tot dit soort experimenten te komen; het “toevalsglazuur”. Door het willekeurig mengen van grondstoffen kan je tot de meest verrassende resultaten komen.

Toevalsglazuur maken in Excel

Toen ik zijn methode las, kon ik het niet laten een spreadsheet te maken waardoor je “toevalsglazuren” kunt maken. Door in Excel vier tot zeven grondstoffen door toeval te kiezen kan men oneindig veel toevalsglazuren maken en natuurlijk uitproberen in de eerst komende stook.

Nieuwsbrief Keramiek Bende

Wilt u het Excel spreadsheet (versie 2007) ook eens proberen? Meldt u hier aan voor mijn nieuwsbrief en ik mail u zo snel mogelijk het spreadsheet (graag in de opmerkingbox melden “Excel spreadsheet toevalsglazuren”). Uiteraard bent u ook van harte welkom om u aan te melden als u alleen geïnteresseerd bent in de nieuwsbrief…

Naschrift (december 2018):

About Post Author

Daniel Bende

Ontwerpt en creëert onder de handelsnaam DFB-keramiek handgedraaid figuratief steengoed keramiek.

See author's posts