“Waarde Theo” zo begint Vincent van Gogh zijn eerste brief uit 1872 aan zijn broer. Een iconische briefwisseling die in 1890 tot een abrupt einde zou komen. In 819 brieven krijgen wij een unieke blik in de gedachten van deze wereldberoemde kunstschilder.

“Om goed werk te kunnen maken, moet je goed eten, goed wonen, van tijd tot tijd een nummertje maken, in alle rust je pijp roken en koffie drinken.” (Vincent van Gogh, 1988)

Nu bijna 150 jaar later zijn de brieven van Vincent nog even actueel, troostend en inspirerend als toen ze werden geschreven. De adviezen van Vincent kan ik compleet beamen… nou ja, bijna …

Vincent van Gogh Blues

Het bewogen leven van Vincent van Gogh staat synoniem voor het “starving artist” cliché. Tijdens zijn leven bracht zijn werk geen rooie cent op. Pas na zijn dood is zijn genie erkend. Niet alleen zijn de schilderijen tegenwoordig miljoenen waard, ook alles wat hij schreef bleek van onschatbare waarde.

“Een blues voor Vincent zongen de vogels in het veld” (naar  Cornelis Vreeswijk)

Net als iedere creatieve maker heb ik twijfels over mijn werk, het nut en natuurlijk het geld. Het is troostend om te lezen dat een groot kunstenaar als Vincent, dagelijks dezelfde twijfels had.

Meeleven hoe hij wanhopig toch de kracht vond om door te werken aan zijn oeuvre. Om nog maar te zwijgen over de praktisch in elke brief terugkerende financiële problemen. In Antwerpen schreef hij aan Theo dat hij door veel te roken geen last van zijn lege maag had.

En nog steeds zijn onbelangrijke zaken als voedsel, kleding en een dak boven m’n hoofd zaken die mij van m’n werk houden. Honger hoef ik hier niet te vrezen. Gelukkig maar want ik rook niet…

De blote billen van Degas

“Je moet dikwijls naar ’t museum gaan, het is goed dat je ook de oude schilders kent, & als je gelegenheid hebt lees dan over kunst[..]”  (Vincent van Gogh, 1873)

Vincent geeft ook adviezen die ik helemaal opvolg. Musea bezoeken om nieuwe en oude meesters te leren kennen is voor mij een onuitputtelijke bron van inspiratie. En na het lezen van zijn brieven moest ik natuurlijk naar het Van Gogh Museum.

Wij hadden de kaartjes nog niet gereserveerd of er brak een kleine rel uit in ons modderlandje. De recente aankoop van de pastel “Badende Vrouw” van Edgar Degas door het van Gogh Museum, zou wellicht aanstoot kunnen geven.

Een onbelangrijke discussie, nog geen voetnoot waard in de kunst geschiedenis canon. Ik kan mij er alleen maar over verbazen. Een “blote billen” rel van de “brave burgerluidjes” zoals Vincent het zou noemen.

Neem liever een voorbeeld aan Vincent en laat je door van alles inspireren. Ook door blote billen (al dan niet van Degas).

Blijvende bron van inspiratie

Hoewel Vincent nooit keramiek heeft gemaakt, geldt dat niet voor zijn mede impressionisten. Paul Gauguin, een kunstenaar met wie hij in Arles enige tijd samenwoonde, heeft niet alleen geschilderd. In samenwerking met Ernest Chaplet heeft Gauguin succesvol in klei gewerkt (reductie gestookt steengoed).

Ondanks hun ruzie met de dramatische afloop, koesterde Vincent geen wrok jegens Gauguin. In zijn laatste brief aan Theo op 23 juli 1890 schrijft hij nog vol bewondering over zijn werk dat hij geschilderd had in Bretagne.

Een paar dagen daarna schoot Vincent zichzelf in de borst. Op 29 juli overleed hij in bed, met zijn geliefde broeder Theo aan zijn zijde. Een triest einde aan een bewogen leven.

Maar zijn werk en leven zijn een blijvende bron van inspiratie van onschatbare waarde. Dat geldt niet alleen voor kunstschilders, maar voor iedereen, zoals bijvoorbeeld keramisten 🙂

Lees zelf de brieven van Vincent

• Vincent van Gogh – The Letters (website)
• Vincent van Gogh – de brieven (de volledige, geïllustreerde uitgave)
• Vincent van Gogh, een leven in brieven 1853-1890

About Post Author

Daniel Bende

Ontwerpt en creëert onder de handelsnaam DFB-keramiek handgedraaid figuratief steengoed keramiek.

See author's posts