Categorie archieven: Glazuur

Puur natuur: een aardkorstglazuur

Heb je je ooit afgevraagd wat er zou gebeuren als je de hele aardkorst zou vermalen, goed zou mengen en met water aanmaakt? Dan krijg je… een keramisch glazuur!

Maar hoe bewijs je dat? Ik zou het mengsel natuurlijk kunnen stoken in een keramiekoven op zo’n 1280 °C om te zien wat eruit komt. Alleen: hoe kom je aan een compleet gemalen aardkorst?

Gelukkig is er een andere manier om aan te tonen dat een glazuur op basis van de aardkorst een glanzend, diep donkerbruin keramisch glazuur oplevert. Je hoeft het alleen maar even uit te rekenen…

Lees verder Puur natuur: een aardkorstglazuur

Keramiekdecoratie spectrum in perspectief: Slib, Engobe, Glazuur en Wash

Slib, engobe, glazuur en washes zijn termen die je vaak hoort wanneer je je verdiept in keramiekdecoratie. Deze termen waren voor mij altijd een bron van verwarring, vooral omdat verschillende keramisten er verschillende betekenissen aan geven. Een duidelijke definitie kan helpen om orde te scheppen in de chaos. Maar nog belangrijker is het verkrijgen van inzicht.

Definities kun je uit je hoofd leren, maar dat laat ik graag over aan AI-modellen. Belangrijker is het begrijpen van zowel de verschillen als de overeenkomsten tussen deze materialen voor keramiekdecoratie. Naar mijn mening is het essentieel om te erkennen dat al deze decoratietechnieken deel uitmaken van een continuüm.

Dit continuüm strekt zich uit van slib, via engobe en glazuur, tot aan washes. Aan de hand van de hoeveelheid klei (de bron voor Al2O3) en kwarts (SiO2) kan je dit in perspectief plaatsen.

Stull Grafiek uit 1912

Dit is met behulp van de “Stull grafiek” gemakkelijk te visualiseren. R.T. Stull maakte in 1912 deze grafiek om glazuren in te delen. Maar ook heel bruikbaar om inzicht te krijgen in het gehele keramiekdecoratie spectrum .

Lees verder Keramiekdecoratie spectrum in perspectief: Slib, Engobe, Glazuur en Wash

Glazuur grondstoffen: calcineren is gebakken lucht, LOI uitgelegd

Wie z’n eigen glazuur recepten maakt, gebruikt glazuur grondstoffen met gebakken lucht… of “LOI” in het Engels. Soms wordt deze LOI vooraf uit de grondstof verwijderd door het te “calcineren”. Maar wat is dat precies en waarom doen keramisten dat?

Met gebakken lucht bedoel ik (dit keer) niet alle onzin die opgeblazen types in de ether spuien. Daar ga ik het vast nog een ander keertje over hebben, maar dit keer wil ik het hebben over “Loss On Ignition” of kortweg LOI. Met andere woorden het (laten) vervliegen van stoffen door het intens verhitten ervan: calcineren.

Laat ik het uitleggen met behulp van de glazuur grondstof kaolin en een oven die we op 750 0C gaan stoken. Tijd voor een experiment!

Lees verder Glazuur grondstoffen: calcineren is gebakken lucht, LOI uitgelegd

Top drie redenen om een kleine keramiek testoven aan te schaffen (en eentje om er vanaf te zien)

Recent heb ik een kleine Rohde keramiek testoven aangeschaft bij Keramikos. Naast felicitaties met “de kleine” :-), kreeg ik ook de vraag: waarom een testoven aanschaffen? Ik kan mijn mijn werk immers ook stoken in mijn grotere (150 liter) oven.

glazuurtesten ongestookt

Een goeie vraag en een leuke aanleiding om in dit blog mijn redenen voor de aanschaf op een rijtje te zetten. Ik kwam op deze top drie en eentje om er vanaf te zien…

Lees verder Top drie redenen om een kleine keramiek testoven aan te schaffen (en eentje om er vanaf te zien)

Meer procescontrole op de Glazuurstook? Gebruik PTCR Meetringen!

PTCR meetringen kwantificeren zowel tijd als temperatuur van de glazuurstook: warmtewerking. Waarom ik dat zo belangrijk vind om te weten (en te meten)? Daar zijn verschillende redenen voor…

Maar laat ik beginnen met wat PTCR meetringen precies zijn. PTCR staat voor “Process Temperature Control Rings”, dus ringen om controle te krijgen op je stooktemperatuur.

Wat je daar aan hebt als ambachtelijk keramist? Dat leg ik graag uit in dit blog.

Lees verder Meer procescontrole op de Glazuurstook? Gebruik PTCR Meetringen!

Voedselveiligheid van keramiek: aangescherpte EU richtlijnen in de maak

De voedselveiligheid van keramiek en glazuren is een complex onderwerp. Hier komen glazuurtechnologen, toxicologen, kunstenaars, ambachtslieden, industriëlen, juristen en wetgevers elkaar tegen. En dan ben ik er vast nog een paar vergeten. Het is ook een onderwerp waar ik mee te maken heb. Niet als glazuurtechnoloog, maar als ambachtelijk ondernemer.

Een goed uitgebalanceerd glazuur is niet alleen duurzaam, het is ook veilig voor dagelijks gebruik. Zoals mijn gebruikskeramiek, in EU jargon FCM’s (Food Container Materials) genoemd.

Dit wil zeggen dat mijn keramiek/glazuren in overeenstemming zijn met de geldende EU richtlijn “keramische voorwerpen bestemd om met levensmiddelen in aanraking te komen”. Maar deze EU richtlijnen worden mogelijk binnenkort aangescherpt.

Wat zijn de gevolgen voor mij en andere ambachtelijke keramisten in Europa? Hierover werd ik afgelopen week geïnterviewd namens de Europese Commissie voor “Health and Food Safety”.

Lees verder Voedselveiligheid van keramiek: aangescherpte EU richtlijnen in de maak

Het beste keramiek glazuurboek van het jaar

Wat is het beste keramiek glazuurboek van het jaar? Als je het aan mij vraagt is dat het boek “Special Effect Glazes” van Linda Bloomfield. Dit is het eerste boek dat uitlegt hoe je voor het analyseren van (bijzondere) glazuren gebruik moet maken van de Segerformule en te plotten op de de Stull grafiek. Hoe je dit gemakkelijk kan dan doen legt de auteur ook uit: door gebruik te maken van Glazy.org.

Dit is de moderne manier om het “mechanisme” achter het glazuur te ontdekken. Met andere (Engelse) woorden “what makes this glaze tick“. Zij is niet de eerste die op deze wijze glazuren analyseert. Met name Matt Katz van Ceramic Materials Workshop is de drijvende kracht achter deze hedendaagse zienswijze. Maar hij heeft er (nog) geen boek over geschreven.

Keramiek Glazuren Proefplaatjes 2

Kortom, wat mij betref is dit het boek om keramisten van de 21ste eeuw de weg te wijzen naar die nieuwe manier van het ontdekken van keramiek glazuren.

Lees verder Het beste keramiek glazuurboek van het jaar

Is handgemaakte keramiek vaatwasserbestendig?

Stuit de droom om jezelf te omringen met handgemaakte keramiek op praktische bezwaren zoals vaatwasserbestendig? Wie mooi wil zijn euh .. mooie keramiek wil gebruiken … moet lijden?

Of beter nog om Willem Elsschot te citeren:

[…] want tussen droom en daad
staan wetten in de weg en praktische bezwaren
(Willem Elsschot 7 mei 1910)

Handgevormde keramiek in actieGelukkig niet! Handgemaakte droom keramiek en  vaatwasser gemak stuiten absoluut niet op praktische bezwaren. Tenminste niet als je de keramiek glazuren zorgvuldig samenstelt en correct stookt.

Lees verder Is handgemaakte keramiek vaatwasserbestendig?

Arriveren op Glazuur Temperatuur

Zoals een keramist wil arriveren als kunstenaar, zo wil een keramiek glazuur arriveren op de juiste glazuur temperatuur. Greg Daly noemde dat in zijn glazuur reisverslag “arriving at temperature”. Wie durft er nog te zeggen dat er geen poëzie in keramiek glazuren zit?

Daly geeft methoden om te onderzoeken op welke temperatuur glazuren smelten, maar geen (theoretische) handvatten om bij een gegeven glazuur een prognose te kunnen geven. Die heb je echter wel nodig als je een glazuur wilt ontwerpen met een vooraf bepaalde temperatuur. Als je niet weet in welke hoek je moet zoeken, is het ook moeilijk om er te komen.

Glazuur temperatuur is een mechanisme, zoals er meerderen zijn in de glazuur technologie. Om dit mechanisme te kunnen ontcijferen moet je kijken vanuit de juiste invalshoek (meer hierover in dit blog).

Voor glazuur temperatuur is dit het oxideniveau. Als we het glazuur ontleden naar oxides (de verschillende moleculen in een glazuur) is het mogelijk trends te ontdekken.

Hoe je als kunstenaar moet arriveren dat ben ik nog aan het onderzoeken, maar hoe je een glazuur op de juiste temperatuur laat smelten daar heb ik wel richtlijnen voor gevonden. In dit blog ga ik in op de drie belangrijkste ratio’s:

  • SiO2 – Al2O3
  • RO2 – RO
  • B2O3
Lees verder Arriveren op Glazuur Temperatuur

3 Keramiek Mystificaties Ontmaskerd

Keramiek maken is magisch, keramiek mystificaties zijn dat zeker niet. Keramiek en glazuren worden omgeven door een wolk van dikke zwarte rook. En dan bedoel ik niet de rook die ontstaat bij het stoken van raku.

Koperrood glazuurDe theorie achter de praktijk wordt vaak onnodig ingewikkeld weergegeven. Komt dat door onwetendheid, om indruk te maken? Ik heb geen idee, maar het heeft mijn zoektocht naar heldere kennis altijd danig gefrustreerd. Tijd voor een ontmaskering.

In dit blog vat ik drie keramiek mystificaties bij de klei .. euh hoorns.

Lees verder 3 Keramiek Mystificaties Ontmaskerd

Keramiek glazuur niveaus voor analyse

Als glazuur nerd maak ik graag rijtjes. Voor het analyseren van glazuren gebruik ik daarom de “viewpoints” van Tony Hanssen (digitalfire). Van hem heb ik vier glazuur niveaus leren kennen:

  1. Proces
  2. Recept
  3. Materiaal
  4. Oxide

Koper rood glazuurBij het ontwikkelen van een glazuur heb ik altijd dit theoretisch kader in mijn achterhoofd gehad. Ik heb daar veel baat bij om tot een gewenst resultaat te komen, een afwerking die past bij mijn keramiek.

De laatste jaren komt er steeds meer openbare data beschikbaar, ook op het gebied van glazuren. Kunnen deze nieuwe inzichten worden geïncorporeerd in het bestaande kader of is het tijd voor meer invalshoeken?

Lees verder Keramiek glazuur niveaus voor analyse

Commerciële Glazuren, pushing product

Deze week een blog over het nieuwe boek van Deanna Ranlett “Off the Shelf, Outside the Box”.

Off the Shelf / Outside the Box: A Guide to Experimenting with Commercial Clays, Glazes, & UnderglazesIk zet mijn fiets vast op de Bloemgracht, Amsterdam. Op de hoek kan ik scoren bij mijn dealer, in een oud pand met een mooie glazen pui. Ik stap naar binnen, m’n hartslag versnelt, m’n bloeddruk stijgt. Ik kan mijn ogen niet lostrekken van alle geheimzinnige poeders in vele kleuren op de schappen. Hier worden dromen waargemaakt.

Het is begin jaren 90 van de vorige eeuw. En nee, het was geen “headshop” waar ik naar binnen stapte. Het was de oude winkel van Ve-Ka in Amsterdam. Van de poeders ga je niet hallucineren, maar je wordt er wel blij van …… als het gestookt wordt in de keramiek oven.

Lees verder Commerciële Glazuren, pushing product